ANA SAYFA
HAKKIMIZDA
İZMİR PSİKOLOG
MAKALELER
İLETİŞİM
 

MAKALELER

SAĞLIKLI BEBEK BÜYÜTMEK

0-3 yaş döneminin önemi bilin!
İnsanın hayatı boyunca en hızlı geliştiği dönem anne rahmindeki ve doğumdan hemen sonraki ilk aylardır. Bu nedenle bebeklerin sağlıklı büyümeleri ve zihinsel gelişimleri için 0-3 yaş kritik bir dönemdir. Çünkü bu döneminde bebekler çok hızlı büyür ve gelişirler. Sonraki dönemlerde büyüme ve gelişme hızı düşer. Özellikle beyin gelişimi için 0-3 yaş dönemi hayati önem taşmaktadır. Çünkü beyin gelişiminin % 80'ni bu dönemde tamamlanıyor ve beyin ölçüsü neredeyse yetişkinlikteki büyüklüğe ulaşır. Ayrıca bu dönemdeki hataların ve ihmallerin telafisi mümkün değildir. Eğer 0-3 yaş döneminde çocuk ihmal edildiyse, kesintisiz ve kaliteli uyumadıysa, sağlıklı beslenmediyse ve iyi bakılmadıysa bunlar beyin gelişimde geriliğe sebep olacak ve ileriki yaşlarda bunu telafi etmek pek mümkün olmayacaktır. Bu nedenle kesintisiz gece uykuları özellikle REM uykuları bebeğin potansiyel beyin gelişimini gerçekleştirmesi için çok önemli role sahiptir
En az beslenme kadar önemli olan gece uykusuna özen gösterin!
Bebeklerin sağlıklı gelişimleri için kesintisiz gece uykusu en az beslenme kadar önemlidir. Çünkü bebekler gerçekten de uyuyarak büyürler. Uyku sırasında özellikle karanlıkta melatonin hormonu salgılanmaktadır. Bu hormonun salgılanması bağışıklık siteminin güçlenmesinde önemli bir role sahip ve aynı zamanda hipofiz bezinin daha fazla büyüme hormonu salgılamasını yardım ediyor. Uyku sırasında bebeğin çalışmayan kasları da çalışıyor ve enerji depoları yenileniyor. Bebeklerin uyurken de beyinleri çalışıyor ve gelişiyor. Bebeğin uyanıkken oyunda öğrendiği bilgiler, uyku sırasında organize edilerek beyine kayıt ediyor ve böylece beyinde nöronlar arası bağlar oluşur ve güçlenir. Uyku süresi ve kalitesi bütün bu gelişmelerin olabilmesi için çok önem kazanır. İyi uyumuş ve dinlenmiş bir bebek, uyku öncesi depoladığı bilgileri hafızasına düzenli bir şekilde kaydetmiş olarak güne daha enerjik başlayacağı için uyanıkken yeni şeyler öğrenmeye de daha istekli olacak ve kaliteli oyunlar oynayacaktır.

Bebeğinizin uykuda kalmasını sağlamak için kaliteli bebek bezi tercih edin!
Çocuk çeşitli rahatsızlıklardan dolayı sık sık uyanabilir. Bunlardan en sık görüleni kuşkusuz bebeğin ıslaklıktan dolayı rahatsız olması ve uyanmasıdır. Bebekler altları ıslak olduğu için uyanırlar. Bunu önlemek için bebeği gece uykusu boyunca kuru tutabilen kaliteli bebek bezi tercih edilmelidir. Aksi taktirde bebek ıslaklıktan rahatsız olacak ve sık sık uyanacak ve tekrar uykuya dalması uzun zaman alacaktır. Böylece bebeğin uykusu bölündüğü için uykusunu alamadan huzursuz uyanacaktır ve bu bebeği olumsuz etkileyecektir. Çin (Bauer, 2000) de yapılan bir araştırmada 6. hafta boyunca bir grup bebek kaliteli bebek bezi kullanmış, bir grup ise sıradan kumaş bezler kullanmış. Kaliteli bebek bezi kullan bebeklerin, sıradan bebek bezlerini kullan bebeklere göre gece kesintisiz uykusunu alarak, mutlu uyandığı, çevreleriyle daha ilgili olduğu, dolayısıyla öğrenmeye daha açık oldukları görülmüştür. Bu nedenle annelerin gece 12 saat boyunca bebeklerini kuru tutabilecek kaliteli bir bebek bezini tercih ederek, bebeklerinin zihinsel gelişimlerine ve sağlıklı büyümelerine destek olmalıdırlar.

Bebeğinize sevginizi dokunuşlarınızla hissettirin!
Bebeklerin sağlıklı gelişimi için sevgi çok önemlidir. Bebeğinize sevginizi göstermenin yolu dokunmak ve yumuşak ses tonuyla güzel sözler söylemektir. Sevgiyi göstermenin en etkili yolu ise dokunmaktır. Çünkü bebekler doğduğunda en gelişmiş duyu organı deridir. Bebekler dünya ya geldiklerinde en gelişmiş refleksleri ise emme refleksidir Bu nedenle özellikle ağız ve ağız çevresinde duyu hassasiyeti daha fazladır. Bu nedenle bebekler herşeyi keşfetmek için önce ağzına götürürler.. Bebekler anne sevgisini annenin dokunuşlarında hisseder. Özellikle bebeğin bakımı sırasında altını alırken, banyo sonrası, emzirirken annenin (ona bakan kişinin) okşayışı bebeklerin sakinleşmesini sağlar ve sevgiyi hisseden bebek sağlıklı ve hızlı büyür. Anne babalar bebeklerini bol bol okşayarak sevgisini göstermelidir. Dokunmak aynı zamanda bebeğin beyin gelişimi içinde çok önemlidir. Dokunuşlar beyin hücreleri arasında bağı güçlendirir ve beyin gelişimini hızlandırır.

Sağlıklı beslenme alışkanlığını erken yaşta kazandırın!
Sağlıklı büyümenin diğer şartı ise sağlıklı beslenmedir. Bebekler anne sütünden sonra sağlıklı ve besin değeri yüksek besinlerle beslenmelidir. Bunla birlikte küçük yaşlarda bebeğin sağlıklı beslenme alışkanlığı için anne babalar bebeklerinin kendi başına yemek yemelerine fırsat vermelidir. Yemek yemeleri için aşırı ısrarcı olup çocuğu yemekten soğutmamalıdır. Bunun yanı sıra bebeklere TV izletirken, oyun oynayarak yemek yedirilmemelidir.

Eşinizle iletişiminize dikkat edin!
Bebeklerin hisleri çok kuvvetlidir. Bebekler aile içindeki problemleri, tartışmaları, huzursuzlukları hemen hissederler. Özellikle bebeğin bakımından birinci derecede sorumlu olan yetişkinin psikolojisi ve diğer aile bireyleriyle iletişimi çocuğun gelişimini ve kişiliğini şekillendirir. Bu yetişkin annesi ise psikolojik olarak sağlıklı olmalıdır. Eğer ailede eşler arasında problem varsa bu çocuğun uyku düzenine, beslenme alışkanlığına yansıyacaktır. Çocuğun uykusu düzeni bozulabilir ve normal da olmadığı kadar huzursuz ve hırçın olabilir. Bu nedenle anne babanın iletişimlerinin çok iyi olması gerektir. Eğer eşler aralarındaki ilişkide bir problem varsa mutlaka evlilik ve çift terapistinden destek almalıdırlar.

Pedagogdan bebek gelişimi konusunda bilgi alın!
Bebek büyütmenin genel bir kılavuzu yok. Çünkü her bebek farklı özellikle ve her ailenin dinamikleri farklıdır. Bir bebek için doğru olan bir öneri diğer bebekte sorun yaratabilir. Bu nedenle bebeğinize ve aile dinamiklerinize uygun en iyi tavsiyeyi pedagogdan alabilirsiniz. Pedagoga gitmek için illaki bebeğin bir problemi olması gerekmiyor. Problemlerin çıkışına engel olmak, bebeğinizle güçlü bir duygusal bağ kurmak ve sağlıklı bir iletişim geliştirmek, bebeğinizin gelişimini desteklemek için pedagogdan destek almanız faydalı olacaktır. Örneğin düzenli uyku alışkanlığını nasıl kazandırmalısınız? Bunun en sağlıklı cevabını pedagog çocuğunuzu değerlendirerek verecektir.

Bebeğinizin gelişim takibini yaptırın!
Bebeklerin gelişiminin rutin olarak en az 3 ay da bir takip edilmesi gerekiyor. Özellikle günümüzde sık karşılaşılan gelişim geriliği, yaygın gelişimsel bozukluk gibi rahatsızlıkları erken fark etmek ve erken tedaviye başlayarak en iyi sonucu almak için bebeklerin gelişimi pedagog tarafından düzenli olarak takip edilmelidir. Gelişim takibi Denver II Gelişim Tarama testi ve klinik değerlendirme ile yapılır. Bu test düzenli aralıklarla yapılarak gelişiminin Türkiye'deki aynı yaş çocuklarla karşılaştırdığında normal mi, bir gerilik var mı anlaşılmasını sağlar.

Bebeğinizin yaşam alanını geliştirmek için destek alın!
Beyin gelişiminin en hızlı olduğu dönem 0-3 yaştır ve bebekler bu yaşta evlerinde bir yetişkin tarafından büyütülür ve okul öncesi eğitim alma şansı yoktur. Özellikle de sosyal çevresi yoksa yaşıtlarından mahrum büyüyor olabilir. Bu dönemde çocuğa zengin uyarıcı çevre sunulmalıdır. Bu çevreyi sunabilmek için çocuğun yaşam alanı olan yatak odası, oyun odası, bahçe beyin gelişimini destekleyecek şekilde düzenlenmeli ve gelişimine uygun oyuncaklar sağlamak çok önemlidir. Bu nedenle bebeğinizin oyuncaklarının seçiminde, odasının düzenlenmesinde pedagogdan destek almalı ve bebeğinizin gelişimini maksimum düzeyde gerçekleştirmesini sağlamalısınız.

Korumacı, kaygılı, takıntılı olmayın!
Bebeklerin gelişimi çevresindeki yetişkinlerin davranışları ve kişilikleriyle şekillenir. Eğer bebeğin bakımından sorumlu kişide (anne, bakıcı, babaanne, anneanne vb) kaygı bozukluğu varsa bu bebeğinde kaygılı olmasına neden olur. Anne bazı konularda takıntılı ise bebekte bunu model alır ve takıntılar geliştirir. Eğer anne aşırı korumacı ise ve bebeğin üzerine çok düşüyorsa, bebek bağımlı bir kişilik geliştirir. Bu nedenle bebeğin kendi kişiliği geliştirmesine fırsat verin ve olumsuz yönlerinizi ona yansıtmayın. Eğer psikiyatrik bir bozukluğunuz varsa özellikle bebeğin 0-3 yaşında mutlaka destek alın. Eğer bebek düşecek diye koşmasına izin vermezseniz, bebek hasta olacak diye kışın dışarı çıkarmazsanız bebeğiniz potansiyelini gerçekleştiremez.

Bebeğinizi projeniz olarak görmeyin!
Bebeğiniz ayrı bir birey ve bir gün büyüyüp yuvadan uçacak. Ömür boyu sizinle yaşamayacak. O gün gelip yuvadan sağlıklı bir şekilde uçması için kendi yolunu bulmasına izin verin. Daha bebeklikten onun büyünce ne olacağına karar vermeyin. Onun başarıları sizin başarınız, onun başarısızlıkları sizin başarısızlıklarınız olmasın. Sizin zıt karakteriniz olabilir. sadece koşulsuz sevginizi gösterin ama sizin bir parçanız, geleceğinizin garantisi, her şeyiniz olarak görmeyin. eğer bebeğinizi geleceğe yaptığınız bir proje yatırımı olarak görürseniz çocuğunuzun bebeklikten itibaren gelişimine müdahale etmiş olur ve sağlıklı bir birey olarak büyümesine engel olursunuz.

Kaynak: Uzm. Pedagog Sevil Yavuz
‹‹ Geri Dön
 


 © İzmir Psikolog Pedagog 2012-2024. Tüm Hakları Saklıdır.